Nghệ An có cơ chế đủ mạnh, khuyến khích phát triển trang trại tuần hoàn và đưa ra nhiều giải pháp làm tiền đề để thúc đấy kinh tế tuần hoàn trong sản xuất nông nghiệp ngày càng phát triển.
Nghệ An có nhiều lợi thế phát triển kinh tế tuần hoàn trong nông nghiệp.
Kinh tế tuần hoàn (KTTH) đang được xác định là có vai trò vô cùng quan trọng trong quá trình sản xuất nông nghiệp theo chu trình khép kín, chất thải và phế phụ phẩm của quá trình này là đầu vào của quá trình sản xuất khác thông qua áp dụng tiến bộ kỹ thuật, công nghệ sinh học, công nghệ hóa lý và nhờ vào đó mà sản xuất nông nghiệp sẽ khai thác và sử dụng được tài nguyên một cách tiết kiệm và hiệu quả, giảm thiểu sự lãng phí và thất thoát sau thu hoạch, tạo ra những sản phẩm an toàn và chất lượng, giảm thiểu ô nhiễm môi trường, bảo về được hệ sinh thái và sức khỏe của con người. Chính vì vậy, để góp phần xây dựng và phát triển KTTH việc phát triển trang trại tuần hoàn là tiền đề để thúc đấy KTTH trong sản xuất nông nghiệp ở Nghệ An.
Hiện trên địa bàn toàn tỉnh Nghệ An có trên 424 trang trại, tổng diện tích 3.108ha, quy mô từ 1-61 ha/trang trại (tùy thuộc loại hình trang trại). Trong đó trang trại tổng hợp chiếm chủ yếu. Tuy nhiên, mô hình trang trại tuần hoàn rất ít, cá biệt và chỉ đạt ở một số khâu nhất định như: phụ phẩm chăn nuôi để nuôi giun quế, sâu canxi, phế phẩm rơm, rạ trồng nấm, sản xuất cơ chất hữu cơ,…
kinh-te-tuan-hoan3-1764682903.jpg
Người dân sử dụng phế phẩm rơm rạ để trồng nấm, vừa bảo vệ môi trường vừa mang lại hiệu quả kinh tế cao.
Để Nghệ An tiếp tục đẩy mạnh phát triển nông nghiệp tuần hoàn một cách toàn diện, hướng tới mục tiêu đến năm 2030 với mục tiêu chung: Phát triển KTTH đảm bảo tính đồng bộ gắn kết giữa các trang trại, các doanh nghiệp, góp phần ổn định bền vững trong chuỗi sản xuất và môi trường, hướng tới nền kinh tế xanh để cải thiện năng suất lao động, góp phần cơ cấu lại ngành nông nghiệp hướng đến phát triển toàn diện, bền vững và hiện đại.
Cụ thể, trong trồng trọt đặt mục tiêu đạt 30% phụ phẩm trên cây rau được xử lý thành phân hữu cơ vi sinh; 100% phụ phẩm từ cây lương thực được xử lý làm phân bón hữu cơ và làm thức ăn chăn nuôi; 30% lượng phụ phẩm từ cây đậu các loại được xử lý làm phân bón hữu cơ vi sinh; 100% phụ phẩm từ các nhà máy chế biến nông sản được tận dụng làm thức ăn chăn nuôi; 100% phụ phẩm từ các vườn ươm cây giống rau được ủ tái sử dụng làm giá thể ươm cây giống các loại.
Trong chăn nuôi khoảng 90% khối lượng chất thải được tái tạo làm phân bón sử dụng hiệu quả, phục vụ sản xuất nông nghiệp hoặc áp dụng các biện pháp xử lý phù hợp (làm khí sinh học, ủ phân). Số lượng cơ sở chăn nuôi trên địa bàn xử lý chất thải bằng biogas hoặc các hình thức tiên tiến khác đạt tỷ lệ khoảng 85%.
kinh-te-tuan-hoan2-1764682903.png
Tỉnh Nghệ An khuyến khích mở rộng các mô hình sản xuất nông nghiệp hữu cơ, nông nghiệp sạch, nông nghiệp công nghệ cao…; cấm đốt rơm rạ, đốt nương rẫy, cấm các cơ sở chăn nuôi xả thải gây ô nhiễm…
Để phát triển KTTH trong nông nghiệp, tỉnh Nghệ An đã đưa ra nhiều giải pháp như: Nâng cao nhận thức của các cơ quan quản lý nhà nước về nông nghiệp, các doanh nghiệp và nông dân về KTTH trong nông nghiệp. Xây dựng chiến lược truyền thông về mô hình KTTH trong nông nghiệp, bao gồm: vai trò, lợi ích, bản chất, nội dung, tiêu chí đến cách thức thực hiện… Từ đó, đẩy mạnh tuyên truyền qua các phương tiện thông tin đại chúng, các chương trình đào tạo từ các cấp phổ thông đến bậc đại học, các lớp tập huấn nông nghiệp, chương trình khuyến nông.
Tạo động lực để các địa phương, doanh nghiệp, người nông dân đầu tư vào nông nghiệp tuần hoàn. Hỗ trợ về vốn, công nghệ, thị trường; hướng dẫn doanh nghiệp, nông dân thực hiện sản xuất nông nghiệp theo chuỗi giá trị theo từng chu trình: sản xuất – phân phối – tiêu dùng – tái chế; sản xuất – chế biến (tái chế) – phân phối – tiêu dùng (sản xuất). Đẩy mạnh triển khai và nhân rộng các mô hình sản xuất sử dụng phế phẩm nông nghiệp vào trồng nấm, đậu tương, ngô, khoai tây…; khuyến khích mở rộng các mô hình sản xuất nông nghiệp hữu cơ, nông nghiệp sạch, nông nghiệp công nghệ cao…; khuyến cáo, thậm chí cấm đốt rơm rạ, đốt nương rẫy, cấm các cơ sở chăn nuôi xả thải gây ô nhiễm…
Nâng cao năng lực tái chế, tái sử dụng phụ, phế phẩm nông nghiệp. Đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ lao động nghiên cứu, triển khai công nghệ xử lý phụ, phế phẩm trong nông nghiệp. Đầu tư nghiên cứu và chuyển giao khoa học kỹ thuật trong xử lý phế phẩm nông nghiệp, nhất là ở các địa phương có diện tích trồng trọt và chăn nuôi quy mô lớn. Khuyến cáo và hỗ trợ (mặt bằng, vốn, công nghệ) các chủ thể sản xuất nông nghiệp để họ chú trọng thu gom, phân loại phụ, phế phẩm nông nghiệp cũng như đầu tư cho công nghệ tái chế. Khuyến khích các địa phương trên cả nước, dựa vào các mô hình đã có và điều kiện cụ thể của mình phát triển các mô hình KTTH trong nông nghiệp cho phù hợp. Đẩy mạnh liên kết giữa doanh nghiệp với nông dân.
kinh-te-tuan-hoan1-1764682903.jpg
Khuyến khích phát triển trang trại tuần hoàn làm tiền đề để thúc đấy kinh tế tuần hoàn trong sản xuất nông nghiệp.
Xây dựng hành lang pháp lý và tiêu chuẩn hóa KTTH trong nông nghiệp. Để thúc đẩy KTTH trong nông nghiệp phát triển, Nhà nước đóng vai trò kiến tạo hình thành hành lang pháp lý minh bạch, ổn định, thuận lợi để thu hút doanh nghiệp, các tổ chức ngành nghề, người dân tham gia, trong đó, xác định doanh nghiệp đóng vai trò trung tâm và là hạt nhân nòng cốt. Nhà nước tạo môi trường kinh doanh thông qua cơ chế, chính sách phát triển công nghệ sạch, tái sử dụng, tái chế chất thải, chất thải phải trở thành nguồn tài nguyên trong nền kinh tế ở cả khía cạnh sản xuất và tiêu dùng. Có chính sách ưu tiên các doanh nghiệp đầu tư công nghệ tái chế một số phụ phẩm nông nghiệp có giá trị cao.
Tăng cường hợp tác quốc tế. Nhiều quốc gia thực hiện áp dụng các nguyên tắc KTTH vào nông nghiệp do ảnh hưởng quan trọng của sản xuất nông nghiệp và thực phẩm đối với xã hội. Các hộ nông dân cần cải thiện khả năng tiếp cận công nghệ và kỹ năng mới, có thể được thúc đẩy thông qua hợp tác quốc tế về chuyển giao công nghệ và phát triển năng lực. Hợp tác quốc tế cũng có thể thúc đẩy nông nghiệp tuần hoàn bằng việc thiết lập các chỉ tiêu và tiêu chí phổ biến để giảm thiểu và quản lý chất thải, ứng dụng các mô hình thu gom chất thải bền vững và phát triển chuỗi giá trị nông nghiệp để hạn chế lãng phí thực phẩm và chất thải.
Chính vì vậy, để góp phần xây dựng và phát triển KTTH việc quan tâm có cơ chế đủ mạnh, khuyến khích phát triển trang trại tuần hoàn làm tiền đề để thúc đấy KTTH trong sản xuất nông nghiệp ở Nghệ An trong giai đoạn tới là việc làm cấp thiết./.
